Auteursrecht is het recht van de ‘maker’ van een werk om hierover te beschikken en het te exploiteren. Zie voor de ruime definitie de website Auteursrecht.nl. Bijzonder aan auteursrecht is dat het automatisch wordt toegekend aan een werk dat aan twee eisen voldoet:

• het moet origineel zijn (een kopie van een Bijbeltekst is niet auteursrechtelijk beschermd)
• het moet zintuiglijk waarneembaar zijn, bijvoorbeeld op schrift gesteld of hoorbaar.

Intellectueel eigendom

In tegenstelling tot andere vormen van intellectuele eigendom, zoals octrooirecht (voor uitvindingen) en merkrecht (voor merknamen), behoeft auteursrecht dus niet aangevraagd te worden. Auteursrecht geldt voor geschriften (bijvoorbeeld tekst, telefoonboek), voor muziek, redevoeringen, films, schilderijen, beeldhouwwerken, gebouwen, foto’s en sieraden.

Exploitatierecht en persoonlijkheidsrecht

Auteursrecht valt uiteen in exploitatierecht (het recht om het werk openbaar te maken) en het persoonlijkheidsrecht.

• Bij exploitatierecht gaat het om openbaar maken en/of verveelvoudigen. De maker van een werk heeft dit recht en kan het overdragen, bijvoorbeeld aan een uitgever of aan een bedrijf dat opdracht geeft tot het schrijven van een brochure
• Het persoonlijkheidsrecht bestaat vooral uit niet-overdraagbare rechten, vanwege de persoonlijke band tussen de maker en diens werk. Een uitgever die toestemming heeft gekregen een werk te publiceren, mag hierin geen ingrijpende wijzigingen aanbrengen zonder toestemming van de maker.

Plagiaat

Door de opkomst van digitale media wordt het heel gemakkelijk om werk te kopiëren en daarmee auteursrecht te schenden. Gelukkig zijn er ook weer websites die kunnen checken of er plagiaat is gepleegd zoals Plagiarisma.net. Mocht je plagiaat aantreffen (gebruik van je teksten zonder toestemming), dan geeft Labnol tips hoe te handelen.

Zie verder

• Wikipedia over auteursrecht
• Auteursrecht.nl.

Tekst: Rob Visser