Sinds 1 mei 2016 is de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) van kracht. Deze wet heeft implicaties voor tekstprofessionals die zelfstandig ondernemer zijn. Daarom volgt de werkgroep DBA van Tekstnet de ontwikkelingen rond de DBA. In dit dossier belichten we steeds de laatste stand van zaken.
Met de invoering van de Wet DBA is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) vervallen. De VAR diende om opdrachtgevers de zekerheid te geven dat ze voor zzp’ers geen loonheffingen hoefden af te dragen. In plaats van de VAR kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers nu een DBA-overeenkomst afsluiten.
Een DBA-overeenkomst bevat afspraken die helder maken dat er geen sprake is van een arbeidsrelatie. Deze afspraken gaan bijvoorbeeld over de zelfstandigheid waarmee jij als opdrachtnemer je werk kunt doen. Als jij en je opdrachtgever zich aan de afspraken in de DBA-overeenkomst houden, hebben jullie de zekerheid dat er geen naheffingen komen van de Belastingdienst.
Niet altijd nodig
Het is lang niet altijd nodig om een DBA-overeenkomst af te sluiten. De overeenkomst is alleen bedoeld voor opdrachten waarbij er twijfel kan zijn of er sprake is van een arbeidsrelatie. Bijvoorbeeld als je voor een langere periode op vaste tijden bij een opdrachtgever op kantoor werkt.
Een DBA-overeenkomst is niet nodig voor opdrachten waarbij jouw zelfstandigheid evident is. Denk aan afgebakende opdrachten met een duidelijke resultaatverplichting, die je op je eigen werkplek uitvoert of incidenteel bij je opdrachtgever. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het schrijven van een brochure, de redactie van een rapport of het geven van een schrijftraining. Hiervoor kun je je de moeite van een DBA-overeenkomst besparen.
Gezamenlijk besluit
Of er voor jouw opdracht een DBA-overeenkomst nodig is, is iets wat je samen met je opdrachtgever bepaalt. Meestal zal de opdrachtgever het initiatief nemen, omdat hij er het meeste belang bij heeft. Mogelijk stelt hij ook zelf de overeenkomst op en is het aan jou om die te beoordelen en al dan niet te tekenen. Vraag wel of je opdrachtgever de overeenkomst heeft DBA-overeenkomsten laten goedkeuren door de Belastingdienst. Alleen een goedgekeurde overeenkomst biedt voldoende zekerheid.
Modelovereenkomsten
Je kunt ook samen met je opdrachtgever kiezen voor de modelovereenkomst die Tekstnet heeft opgesteld. Deze is goedgekeurd door de Belastingdienst onder nummer 91016.72337. De overeenkomst is geschikt voor tekstopdrachten in de breedste zin van het woord: van schrijf- en redactieklussen tot vertalingen en tekstadviestrajecten. In de bijbehorende toelichting lees je alles over het gebruik ervan. Je kunt hem downloaden op de pagina DBA-overeenkomst Tekstnet.
De overeenkomst van Tekstnet is vrij algemeen geformuleerd, zodat hij breed toepasbaar is. Wil je liever een meer gedetailleerde overeenkomst, dan kun je ook kiezen voor:
- de Modelovereenkomst Algemeen ‘Geen werkgeversgezag’ van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) of
- de Modelovereenkomst freelance auteurs en redactiemedewerkers algemeen van het Nederlands Uitgeversverbond.
Daarnaast kun je gebruikmaken van een van de modelovereenkomsten op de website van de Belastingdienst.
Voor elke opdracht dezelfde overeenkomst
Als je wilt, kun je voor elke opdracht dezelfde modelovereenkomst gebruiken. Doe je regelmatig korte opdrachten voor dezelfde opdrachtgever? Dan kun je ook een DBA-overeenkomst afsluiten voor een of meerdere jaren. In de overeenkomst leg je dan vast dat per opdracht aparte afspraken worden gemaakt over de inhoud en duur. Een modelovereenkomst die is goedgekeurd door de Belastingdienst is 5 jaar geldig.
Geen 100% zekerheid
Ook als je met je opdrachtgever een DBA-overeenkomst hebt gesloten, zijn de risico’s niet voor 100% afgedekt. De overeenkomst biedt alleen zekerheid als jij en je opdrachtgever zich in de praktijk houden aan de afspraken die erin staan. Constateert de Belastingdienst bij een controle dat jullie werkwijze toch wijst op een arbeidsrelatie, dan kan je opdrachtgever alsnog naheffingen krijgen en tellen de uren niet mee voor je ondernemersaftrek. Het is dus belangrijk om jullie manier van werken goed in de gaten te houden.
Let op: Om hun risico’s te beperken kiezen sommige opdrachtgevers ervoor om in de DBA-overeenkomst een artikel op te nemen waarin staat dat ze eventuele naheffingen kunnen verhalen op de opdrachtnemer. Dit is slechts ten dele wettelijk toegestaan en getuigt niet van verantwoordelijk opdrachtgeverschap. Ga hier dus met je opdrachtgever over in gesprek en onderteken de overeenkomst niet zomaar.
Toekomst van de Wet DBA
In het regeerakkoord van oktober 2017 heeft de regering aangekondigd dat de Wet DBA wordt afgeschaft. In plaats daarvan komt er een nieuwe wet. In 2023 heeft de minister daar een wetsvoorstel voor gedaan met de titel Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden. Hierover is in oktober 2023 een internetconsultatie gehouden. Het is nu afwachten hoe het met dit wetsvoorstel verder gaat.
Intussen blijft de Wet DBA bestaan, maar wordt hier niet op gehandhaafd. Dat betekent dat jij en je opdrachtgever geen boete of naheffing krijgen als jullie je niet aan de regels houden. Behalve als jullie dat opzettelijk doen. Je leest meer over de controles op de website van de Belastingdienst. Meer informatie over de vervanging van de Wet DBA vind je op de website van ZIPconomy.
Wat doet Tekstnet?
Zoals hierboven aangegeven heeft Tekstnet een speciale DBA-overeenkomst opgesteld voor tekstschrijvers, redacteuren en andere tekstprofessionals. Deze is goedgekeurd door de Belastingdienst.
Daarnaast biedt Tekstnet DBA-informatie voor opdrachtgevers. Wil je je opdrachtgevers een dienst bewijzen, verwijs ze dan naar deze pagina: De Wet DBA voor opdrachtgevers. Bijvoorbeeld in je nieuwsbrief, op je website, op LinkedIn of in een persoonlijke mail.
En tot slot houden we natuurlijk onze leden en andere tekstschrijvers op de hoogte van de DBA-ontwikkelingen. Dat doen we via deze pagina en via onze interne nieuwsbrief. Bovendien verzamelen we ieders vragen, leggen die voor aan de experts van belangenorganisatie ZZP Nederland en publiceren de antwoorden hier. Ben je Tekstnetlid en heb je vragen over de Wet DBA? Meld ze dan bij Marlies Wopereis.
Tips en links
Er is veel informatie over de Wet DBA verschenen. Hieronder vind je een aantal links van websites en artikelen die ons nuttig lijken:
- DBA-dossier van ZZP Nederland
- Whitepaper van ZiPconomy over de 12 punten die elke zelfstandige moet weten over de Wet DBA.
- Informatie van de Belastingdienst over de Wet DBA, inclusief een aantal modelovereenkomsten.
- DBA-informatie voor zzp’ers op Ondernemersplein.nl.
- Informatie van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) over modelcontracten.
Werkgroep DBA Tekstnet: Aleid Bos, Nancy van Etten, Tom de Hoog en Marlies Wopereis