De meeste tekstprofessionals hoeven zich geen zorgen te maken over de Wet DBA. Deze wet is namelijk niet relevant voor opdrachten waarbij jouw zelfstandigheid onmiskenbaar is. Denk aan korte, afgebakende opdrachten met een duidelijke resultaatverplichting, die je op je eigen werkplek, op je eigen tijden en op je eigen wijze uitvoert. Zoals het schrijven van een brochure, de redactie van een rapport of het geven van een schrijftraining. Bij dit soort opdrachten is het overduidelijk dat er geen sprake is van een dienstverband. Daarom is de Wet DBA niet aan de orde.
Wanneer is de Wet DBA wél relevant?
De Wet DBA is wel relevant als je opdrachten doet waarbij er twijfel kan zijn of er sprake is van een dienstverband. Daarbij gaat het om opdrachten voor langere tijd waarbij je meedraait met de redactie, het communicatieteam of een andere afdeling van je opdrachtgever. Je vervangt bijvoorbeeld een zieke of zwangere werknemer of je vangt piekwerkzaamheden op. Dit soort opdrachten zijn vaak minder goed afgebakend, je werkt niet toe naar één concreet resultaat en je doet eigenlijk hetzelfde als een werknemer in loondienst.
Bij zulke opdrachten kan er sprake zijn van schijnzelfstandigheid. Dat betekent dat je als zelfstandige een opdracht doet die eigenlijk een dienstverband zou moeten zijn. In dat geval moet je opdrachtgever een arbeidsovereenkomst met je afsluiten. En sociale premies voor je afdragen bij de Belastingdienst. Doen jullie dat niet, dan overtreden jullie de Wet DBA.
Gelukkig zijn er allerlei manieren om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Bijvoorbeeld door afspraken die je samen maakt.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
Krijg je een opdracht aangeboden die wel wat weg heeft van een dienstverband? Maar wil je die toch als zelfstandige uitvoeren? Beperk dan samen met je opdrachtgever de risico’s op schijnzelfstandigheid. Dat kun je onder andere doen door:
- de opdracht goed af te bakenen en concrete resultaten af te spreken: welke producten ga je leveren en wanneer?
- unieke werkzaamheden uit te voeren die niet door de werknemers van jouw opdrachtgever worden uitgevoerd: het gaat om jouw specifieke expertise
- de opdracht niet te lang te laten duren en/of er een beperkt aantal uren per week aan te besteden
- de opdracht op je eigen kantoor, op je eigen manier en op je eigen tijden uit te voeren
- je eigen middelen zoals een laptop of mailadres te gebruiken. Kan dat niet, omdat je bijvoorbeeld in een beveiligde digitale omgeving moet werken? Leg die reden dan vast in je offerte of opdrachtbevestiging
- bij voorkeur een projectprijs af te spreken of alleen de daadwerkelijk gemaakte uren te factureren tegen een marktconform tarief
- voor meerdere opdrachtgevers per jaar te werken
- alleen mee te doen met vergaderingen en teamactiviteiten bij je opdrachtgever als dat nodig is om je opdracht goed te vervullen
- een offerte en/of opdrachtbevestiging te maken waarin het bovenstaande staat vastgelegd
- een DBA-overeenkomst af te sluiten. Dat kan de DBA-overeenkomst van Tekstnet zijn (zie hieronder) of een algemene modelovereenkomst van de Belastingdienst
Lukt het niet om aan al deze kenmerken te voldoen? Dan hoeft dat niet per se een probleem te zijn. De Belastingdienst kijkt bij een controle naar het samenspel van alle feiten en omstandigheden. Dat betekent dat het ontbreken van één of twee kenmerken niet beslissend is. Bovendien krijg je de kans om uit te leggen waarom je aan sommige kenmerken niet kunt voldoen.
DBA-overeenkomst Tekstnet
Tekstnet heeft voor tekstprofessionals een DBA-overeenkomst opgesteld, die je kunt toevoegen aan je offerte of opdrachtbevestiging. Deze modelovereenkomst is goedgekeurd door de Belastingdienst onder nummer 91016.72337. In de overeenkomst staan afspraken die duidelijk maken dat er geen sprake is van een dienstverband. Je kunt de overeenkomst gebruiken als bewijsstuk bij een eventuele controle door de Belastingdienst.
De overeenkomst is geschikt voor tekstopdrachten in de breedste zin van het woord: van schrijf-, redactie- en vertaalopdrachten tot schrijftrainingen en tekstadvies. In de bijbehorende toelichting lees je alles over het gebruik ervan. Maar let op: de DBA-overeenkomst op zich biedt geen zekerheid. Want het is de praktijk die telt. Gedraag je dus als een ondernemer, houd je aan de afspraken die in de overeenkomst staan en zorg dat je opdrachtgever dat ook doet. In de toelichting bij de overeenkomst vind je daar extra tips voor. Ook vind je daarin tips voor een DBA-bestendige offerte.
Meer informatie
Op internet is veel informatie over de Wet DBA te vinden. Maar niet alle informatie is even betrouwbaar. Betrouwbare informatie vind je onder andere hier:
- Voorkomen van schijnzelfstandigheid (Rijksoverheid.nl)
- Arbeidsrelaties: zzp – ja of nee (Belastingdienst)
- Zzp – ja of nee (Ministerie van SZW)
- Zeven dingen die je moet weten over de handhaving Wet DBA (ZiPconomy)
- Schijnzelfstandigheid bij zzp’ers en de Belastingdienst (ZZP Nederland)
Ben je Tekstnetlid en heb je vragen over de Wet DBA? Zet ze dan op ons forum, dan denken we met je mee. Ook kun je mailen naar Marlies Wopereis.
Wil je je opdrachtgever verder helpen met de Wet DBA? Verwijs deze dan naar de pagina over de Wet DBA voor opdrachtgevers.
