Het overkomt iedere tekstschrijver. Sterker nog: het gebeurt praktisch iedere zzp’er wel eens. Je krijgt een mooie opdracht aangeboden, maar die moet dan wel ‘gisteren af’.
Het doet mij altijd terugdenken aan de tijd toen ik als sportjournalist mijn brood verdiende, omstreeks de eeuwwisseling. Ik had al op de basisschool de ambitie om de sportjournalistiek in te gaan. Talent voor welke sport dan ook had ik niet, maar ik vond heel veel sporten wel boeiend en was dikke maatjes met de sportpagina’s in de krant, Teletekstpagina 601 en Langs de Lijn.
Droom: waargemaakt
Ik maakte mijn droom waar. Jarenlang schreef ik voor verschillende kranten sportverhalen. Interviews en voorbeschouwingen, maar ook wedstrijdverslagen. In mijn jeugd had ik nog het romantische idee dat je als sportverslaggever een beetje rond de velden kon kuieren, wat slap kon ouwehoeren met trainers en spelers, om vervolgens een stukje te tikken.
De realiteit bleek heel anders. Met name bij die wedstrijdverslagen was het vaak stoom-en-kokend-waterwerk. Oké, misschien niet zo erg als Sjoerd Mossou en Freek Jansen het een tijd geleden bij De Wereld Draait Door vertelden, maar het werk voor mijn laatste werkgever kwam aardig dicht in de buurt.
‘Quoteje halen’
Op zondag werd ik er steevast op uitgestuurd om een verslag te schrijven van een wedstrijd. Hartstikke leuk om te doen, maar het leverde ook regelmatig deadlinestress op. Zo’n wedstrijd duurde meestal tot 16.15, terwijl mijn verslag om 17.00 uur opgemaakt en wel op de krantenpagina moest staan.
Ik kon niet even rustig naar de redactie rijden om mijn verhaal uit te werken. En even wachten tot de spelers waren gedoucht om na te beschouwen over de wedstrijd was er ook niet bij. Het enige dat ik kon doen was vlak na het afblazen van de wedstrijd snel het veld op te rennen om een ‘quoteje te halen’ bij de eerst beschikbare speler of trainer.
Daarna: hard aan het werk. Het eerste obstakel was om de kriebels in mijn notitieboekje te ontcijferen. Wie had er nu gescoord? En in welke minuut? En wat had die trainer ook alweer precies gezegd na afloop van de wedstrijd?
Stoommachine met houtje-touwtjeverbinding
4G of wifi? Werken in de cloud? Kenden we toen niet. Ik tikte mijn verslag in de auto op een laptop die verdacht veel op een stoommachine leek. En daarna was het hopen dat de houtje-touwtjeverbinding die ik tussen mijn laptop en mijn telefoon had aangelegd het daadwerkelijk deed, zodat ik mijn verhaal kon doormailen naar de redactie.
Vooral dat laatste was elke keer weer spannend; het schrijven onder tijdsdruk vond ik over het algemeen vooral prettig. Pure focus, geen tijd voor afleiding, keihard op dat toetsenbord tekeer gaan: heerlijk!
Gisteren-afjes: van harte welkom
Tegenwoordig schrijf ik over veel meer dingen en hoogstzelden nog over sport. Maar ik profiteer in de dagelijkse praktijk nog steeds van de ervaring die ik toen opdeed.
Of beter, mijn klanten profiteren ervan. Die weten dat ze bij een klus hebben die gisteren af moest rustig bij me kunnen aankloppen. Sterker, ik zou het missen als ik geen ‘Gisteren-afjes’ meer kreeg. Deadlines brengen bij mij het beste naar boven. Ik ben wel benieuwd hoe dat bij mij collega’s zit: krijgen jullie stress of juist gezonde schrijfspanning bij een strikte deadline?
Op de foto (ooit geschoten door Robert Hoetink) zie je schrijver dezes begin deze eeuw rondstruinen als voetbalverslaggever.
Leuk om te lezen dat je als sportjournalist hebt gewerkt, Johan. Ik heb een tijdje als correspondent gewerkt en deed toen gelukkig vooral achtergrondverhalen. Breaking news was af en toe leuk, maar vond ik uiteindelijk te stressvol. Nu ik vooral voor communicatiebureaus, bedrijven en organisaties schrijf, verbaas ik me wel vaak hoe slecht de planning is, terwijl het niet om actuele nieuwsverhalen gaat. Ik zou willen dat mijn klanten een aantal maanden vooruit zouden plannen, maar in de praktijk is het vaak toch graag volgende of deze maand af. Ook omdat het vaak een samenwerking is natuurlijk en zij ook weer afhankelijk zijn van anderen.
Hoi Thessa, ik ben ook geen echte nieuwsjager, dus wat dat betreft passen we elkaar.
En ook over de communicatie van (vooral) bureaus kan ik een eind met je meegaan. Vaak wordt ook gedacht dat wij tekstschrijvers de boel zo even uit de mouw schudden…
Toch vind ik – vooral als ik de materie al wat beter ken – een haastklus tussendoor heerlijk.
Ook ik heb als journalist gewerkt, weliswaar voor een weekblad, dus iets minder stressig. Maar ook daar waren soms deadlines voor een bericht of een artikel dat pas op het laatst geschreven kon worden.
Een enkel keertje vond ik dat prima. Maar sinds ik voor mezelf werk (ook al weer zo’n 23 jaar), ben ik toch wel heel blij dat het meeste werk gewoon te plannen is. Ik maak mijn eigen deadlines wel, dan komt er bij mij volgens mij betere tekst uit.
En ik heb ronduit een hekel aan opdrachten die gisteren af moesten en na mijn haastwerk vervolgens weken blijven liggen.
Het moet inderdaad geen schering en inslag worden, Leonore. En als ík haast maak met mijn werk, dan verwacht ik dat de klant dat ook doet. Desnoods spreek ik hem/haar daar bij aan.
Ook ik ben journalist geweest (bij dagbladen, vakbladen en muziekbladen) en dat is lekkere ervaring om te hebben. Ik ga daarom zeker heel fijn op ‘gisteren-afjes’ (goed woord!). Het is mooi om het onmogelijke toch voor elkaar te krijgen voor een klant. Maar klanten moeten er niet te veel aan wennen dat jij het wel oplost, want de druk moet ook af en toe van de ketel. Anders blijf je rennen en vliegen en dat is niet gezond.
Daar heb je absoluut een punt, Jeroen. Je kunt natuurlijk altijd nog ‘nee’ zeggen (dat hoort ook bij ondernemen) en met een duidelijke uitleg neemt een goede opdrachtgever daar dan genoegen mee.
Even heel snel schakelen als spoed echt nodig is, dat is leuk en geeft voldoening. Maar niet altijd alsjeblieft.
Werken met een te krappe deadline omdat de opdrachtgever niet vooruit kan kijken, dat past mij minder.
Ik werk liever met haalbare planningen en verras mijn opdrachtgevers dan door een dag te vroeg te leveren.
Ik heb overigens ook opdrachtgevers die vragen of iets heeeeeeel snel kan, en dan bedoelen ze binnen een maand of zo. Ja dat kan 😉
Dat laatste is ook herkenbaar, Christine. Zo zie je maar weer dat niet iedereen inzicht heeft in hoe wij tekstschrijvers werken.
En ik hoef zeker ook niet altijd Gisteren-afjes te hebben (ik ben niet voor niets gestopt met sportverslaggeving), maar zo af en toe tussendoor vind ik het heerlijk werken.
Ik vind het werken met een deadline ook prettig, omdat het de perfectionist in mij buiten spel zet – om in voetbaltermen te blijven.
En als het dan toch helemaal lukt, is dat wel kicken!
Herkenbaar verhaal, Johan! Ik werk ook het best op deadlines. Zonder deadline laat ik me veel te makkelijk afleiden. Maar daardoor lees je dan wel weer eens een leuk blog …
En ook dat is dan weer herkenbaar, Marlies 😉